Ansiklopedi B Harfi Kimdir

BESİM ÖMER AKALIN

Türk hekimidir. 1862 yılında İstanbul’da doğmuştur. (İstanbul 1862-Ankara 1940). Askeri Tıp okulunu yüzbaşı rütbesiyle bitirdi, kısa süre sonra Paris’e gönderildi. Başta Boudin olmak üzere büyük otoritelerin kliniklerine devam ederek, doğum ve kadın hastalıkları bilgisini arttırdı. Yurda dönüşünden sonra generalliğe yükseldi.

Okul binalarından ayrı bir doğumevi (velâdethane) yaptırmayı başardı (şimdi Gülhane parkı içinde Bahçeler müdürlüğü olan bina) bir durgunluk devrine giren Kızılay (Hilali Ahmer) cemiyetini tekrar harekete geçirdi. Veremle Mücadele, Çocuk Esirgeme ve Süt Damlası cemiyetlerini kurdu. Akalın, binlerce tip talebesine modern doğum bilgisini öğrettiği gibi, ebe yetiştirmek üzere Tıp fakültesine bağlı bir de okul açtı. 1908 Meşrutiyetinde askerî rütbesi albaylığa indirildi. Bununla beraber 2. Abdülhamid devrinde olduğu gibi, Meşrutiyetten sonra da padişah sarayına yakınlığını ve halk arasında Paşa unvanını muhafaza etti. 1909’da fakülte haline getirilen Tıbbiye’ye Cemil Paşadan sonra ikinci dekan oldu (1911). 1919’da dört fakülteden ibaret Dârülfünuna emin (rektör) seçildi ve bu seçim dört yıllık bir devreden sonra bir daha yenilendi. 1933 Üniversite reformunda kadro dışı kaldı, ondan sonra T.B.M.M.’nin beş ve altıncı dönemlerinde milletvekilliği yaptı.

Besim Ömer, Türkiye’de doğum sırasında kadın ve çocuk ölümünü büyük nispette önlemiş tarihî bir şahsiyettir. İstanbul belediyesi 1939’da Haseki Hastanesinin bahçesine onun bir heykelini dikti.

Akalın, doğum bilgisi dışında, geniş yayınları ile de memlekete hizmet etmiştir. Türk hekimlerini kısmen de olsa ilk defa bir araya toplayan Nevsal-i Afiyet (Afiyet Yıllığı) onun eseridir [1889, 1900, 1904, 1906 baskıları yapıldı]. Kendi şubesine, çocuk hastalıklarına, hijyene dair yayımladığı kitapların sayısı 50’yi bulur. Başlıcaları: Sıhhatnümayi Aile (Aile Sağlığı Kılavuzu). 1886, Sıhhatnümayı İzdivaç (Evlilik Sağlığı Kılavuzu) 1887, Sıhhatnümayı Tenasül (Tenasül Sağlığı Kılavuzu), Üzüm ve Üzümle Tedavi (1891), Tabibi Etfal (Çocuk Hekimi) 1898, Hıfzıssıhha (Sağlığı Koruma) [1899, 1902, 1914), Çocuk Büyütmek (1925), Türk Çocuğu Yaşamalıdır (1936) v.d. 1940 yılında Ankara’da vefat etmiştir.

Yorum Ekle

Click here to post a comment