Ansiklopedi H Harfi Kimdir

HERSEKZADE AHMED PAŞA

Osmanlı sadrazamıdır. Osmanlı topraklarına katılan Hersek topraklarının son hâkimi Stephan Vukchich Kossariç’in (öl. 1466) küçük oğlu. Babası tarafından, memleketin bir kısmının kendisine bırakılması ricası ile İstanbul’a gönderilmişti. Fakat Hersek, sancak olarak Osmanlı topraklarına katılınca İstanbul’da kaldı, Müslüman oldu ve Ahmed adını aldı. Bu yüzden kendisine Hersekzade denildi. Padişahın has kulları arasına girdi. Enderun’da özel bir şekilde eğitildi.

1479’­da Fatih Sultan Mehmed’in İşkodra seferinde bulundu. Fatih’in son zamanlarında Anadolu beylerbeyi tayin edildi. Fatih’in ölümünden az evvel (1481) Bayezid’in kızı Hundi Hatun ile evlendirildi. 2. Bayezid’in tahta çıkmasından sonra itibarı arttı. 1486’­ da Mısır Memlüklerine karşı yapılan savaşta serdar oldu. Emrinde bulunan Karagöz Paşa gibi bazı şahıslar kıskançlık sebebi ile savaşta onu baltaladılar. Yanında küçük bir kuvvet olduğu halde büyük bir cesaretle dövüştü, fakat esir oldu. Kahire’ye getirilerek Memlük sultanının yanına çıkarıldı. Orada bir yıl esir kaldıktan sonra İstanbul’a döndü. Gösterdiği cesaretten dolayı 2. Bayezid tarafından takdir edildi. Tekrar Anadolu beylerbeyi tayin edildi. 1488’de Mısır’a karşı yapılan seferde kaptan olarak donanmaya kumanda etti. Donanmanın başında İskenderun’a giderek karadan yapılan hareketleri destekledi. Bu sırada şiddetli bir fırtınaya tutularak gemilerinden çoğunu kaybetti. Mısır ordusunun geri çekilme yollarını keserek onları bozguna uğrattı.

Memlüklere karşı yapılan savaşa (1489) Anadolu beylerbeyi olarak katıldı ve yenildi. 1497’de sadrazam oldu ve bu makamda bir yıl kaldı. 1500’de Venedik ile yapılan savaşta İnebahtı (Aynabahtı) seferine katıldı. 1501’de buranın ele geçirilmesinde büyük yararlığı görüldü. 1502’de donanma başında Akdeniz’de Türkler elinde bulunan adalara karşı harekete geçen Venedik ve Fransız donanmalarına karşı çıktı. Bunun üzerine Fransızlar çekildi ve Venedikliler de daha ileri gitmekten vaz geçtiler. Aynı yıl içinde Venediklilerle barış yaptı. Ertesi yıl tekrar sadrazam tayin edildi. 1506’da Akdeniz’de korsanlığın artması sebebi ile sadrazamlıktan donanma kumandanlığına nakledildi. 1511’de sadrazam Hadım Ali Paşa’nın ölümü üzerine üçüncü defa sadrazam oldu. Bayezid ve Selim mücadelesinde Selim taraftarı yeniçeriler evini bastılar; Ahmed Paşa baskından kurtuldu ve az sonra da sadrazamlıktan istifa etti.

Yavuz Selim’in tahta geçmesinden sonra, 1512’de dördüncü defa sadrazam tayin edildi. 1514 Çaldıran savaşına katıldı. Tebriz’in fethinden dönerken yeniçeriler kendisine baş kaldırdı. Bu yüzden sadrazamlıktan ayrılmak zorunda bırakıldı. 1515’te beşinci defa sadrazamlığa getirildi. Sekiz ay bu makamda hizmet ettikten sonra 1515’te azledildi. Bir süre Yedikule’de hapis yattı, sonra serbest bırakıldı. Mısır’ın fethi ile sonuçlanan sefere yaşlılığından dolayı katılamadı. Fakat Mısır seferine katılmadan evvel Bursa muhafızı tayin edildi. Bazı tarihçilere göre Ahmed Paşa Bursa’da öldü bazıları da Kaltire’de bir vazifeden dönerken Halep yakınındaki Kızılçöl’de öldüğünü söylerler. Na’şı İzmit körfezindeki Hersek kasabasına nakledildi, kasaba, adını, onun defnedilmesinden sonra aldı. Burada inşa ettirdiği cami yanındaki türbeye gömüldü. Mezar kitabesi üzerindeki tarih 19 Ağustos 1517’­dir. Keşan’da da bir cami yaptırdı. Hersekoğlu Ahmed Paşanın Hundi Hatundan Ali, Mustafa, Aynışah, Kamerşah, Mahdumzade adlı beş çocuğu oldu.

Yorum Ekle

Click here to post a comment