Nermin Abadan Unat

Nermin Abadan Unat, Türk hukukçu ve siyaset bilimci. – Türk Sosyal Bilimler Derneği’nin başkanlığını (1977·84). Avrupa Konseyi Kadın·Erkek Eşitliği Komisyonu’nun başkan yardımcılığını ( 1978 – 1984) yaptı. 1978-1980 arasında kontenjan senatörü olarak TBMM’de bulundu. Birleşmiş Milletler Dünya Kadın Konferansı’nda (1980) Türkiye”yi temsil etti. 1981 ‘de üniversiteye döndü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nde ve Basın Yayın Yüksek Okulu’nda siyaset sosyolojisi ve kamuoyu dersleri verdi. Yeni yapıtlarının başlıcaları: Türk Toplumunda Kadın (1979), Women in Developing World-Eviderıce From Turkey (1986).

1951 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde başladığı doktora öğrenimini  “Kamuoyu ve Etki Alanı”adlı tez çalışması ile tamamladı (1955). Kazandığı Fullbright bursuyla Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’ne gitti ve Minnesota Üniversitesi’nde lisansüstü öğrenim gördü. 1953 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (SBF)’nde asistan olarak göreve başladı. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitü (TODAİE)’nde iki yıl öğretim görevliliği yaptı. 1958 yılında siyasetbilimi dalında doçentliğe, 1966 yılında da profesörlüğe yükseldi. SBF’de Siyasal Davranış Enstitüsü’nü kurdu ve bu kürsünün başkanlığını yaptı. 1965 yılında Eskişehir İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi’ne anayasa hukuku öğretim üyesi olarak atandı. Yurtdışında birçok yerde çalışmalar yaptı; Hür Berlin, Münih, New York, Denver, Georgetown ve California’daki Los Angeles üniversitelerinde konuk profesör olarak dersler verdi.  

1970-71 ve 1971-78 öğretim yıllarında Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu’nun müdürlüğünü yaptı. Sonraki yıllarda bu yüksek okulun Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi olarak yeniden kuruluşunda aktif olarak görev aldı. Yurtdışındaki göçmen Türk işçileri ve kadın sorunları konularıyla ilgili çalışmalar yapı, “Türk Toplumunda Kadın” adlı kitabı Almanca ile İngilizceye de çevrildi. Göçmen işçiler konusunda yaptığı bilimsel çalışmaları nedeniyle Federal Almanya Devlet Başkanı’ndan liyakat nişanı aldı.

1978’de Cumhurbaşkanlığı kontenjanından Cumhuriyet Halk Partisi temsilcisi (CHP) olarak Cumhuriyet Senatosu üyeliğine seçildi. Bu görevi bitmede, 12 Eylül askerî darbesi nedeniyle 1980 yılında tekrar üniversiteye döndü. Uluslararası Siyasal Bilimler Derneği (IPSA) Başkan Yardımcılığı (1968-70), Türk Sosyal Bilimler Derneği Başkanlığı (1978-84) yaptı. 1978’den itibaren Avrupa Konseyi’nin Kadın-Erkek Eşitlik Komisyonu Başkan Yardımcılığı gibi görevlerde bulundu. 1989 yılında SBF öğretim üyesiyken emekliye ayrıldı. Emekli olduktan sonra Boğaziçi Üniversitesi ile İstanbul Üniversitesi’nde Kadın Sorunları Araştırmaları ve Uygulama Merkezi’nde de dersler verdi.    

Nermin Abadan Unat, siyaset sosyolojisi, kamuoyu, siyasal gelişme, uluslararası göç, kadın konularında Türkçe, Almanca ve İngilizce makaleler yayımladı. Araştırmalarından dolayı yurtiçi ve yurtdışında çeşitli ödüller aldı. 1978-99 yılları arasında Avrupa Konseyi Kadın-Erkek Eşitliği Komisyonu’nda Türkiye`yi temsil etti.   

 “Kum Saatini İzlerken” adlı anı kitabında, 1950 yılında gazeteciliği bırakıp akademik çalışmalara yönelmesinin nedenlerini açıkladıktan sonra otuz üç yıl hizmet ettiği ‘Mekteb-i Mülkiye’yi tanıtmaktadır.

Prof. Dr. Nermin Abadan Unat İçin Ne Dediler?

Öğrencisi olan Emre Kongar onun için; “Nermin Hoca öğrenciye yakınlığı, okuduğu son makaleyi büyük bir heyecanla ve sıcağı sıcağına öğrencileriyle paylaşmasıyla ayrı bir yere sahiptir” der.

***

“Almanca, Fransızca, İngilizce ve Macarca konuşan, fakat Türkçe bilmeyen Nermin, 14 yaşında iken Budapeşte’deki Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği’nin kapısına dayanıyor. Güçlükle büyükelçinin yanına çıkıyor. ‘Benim babam Türk idi. Ben Türkçe bilmiyorum. Türkiye’de okumak istiyorum. Param yok. Beni Türkiye’ye gönderin’ diyor. Büyükelçi cebine para koyuyor. Tren biletini alıyor. Nermin’i Türkiye’ye yolluyor. İstanbul’dan İzmir’e babasının akrabalarının yanına giden Nermin’i akrabaları ‘kabullenmekte’ zorlanıyor. Nermin o akrabadan bu akrabaya, dolanıp dururken İzmir Kız Lisesi’ne başvuruyor. Lise müdürü Türkçe bilmemesine rağmen Nermin’i okula kabul ediyor. İzmir Kız Lisesi o yıllar Türkiye’nin en iyi eğitim kurumlarından biri. Nermin’in sınıf arkadaşları daha sonra Türk kamuoyunda isimleri ile öne çıkan Mübeccel Kıray, Nerime Elbe, Türkan Erkin, Günseli Tamkoç ve Perihan Perçin, Perihan İçseven gibi genç kızlar.

Lise döneminde Almanca ders veriyor, Fuar’da çalışıyor. Liseden sonra İstanbul’da Hukuk Fakültesi’nde okuyor. Fakültede hocası Prof. Dr. Yavuz Abadan’a hayranlığı başlıyor. Bu hayranlık giderek tutkuya dönüşüyor. O dönem İkinci Dünya Savaşı yılları. Nermin, ithalatçı ve nakliyeci firmalarda çalışarak cep harçlığını çıkarıyor. Okulu bitirdikten sonra Yavuz Abadan’a yakın olmak için Ankara’ya gidiyor. Ulus gazetesinde iş buluyor. O yıllar gazetelerde çok az kadın çalışıyor. 1946 yılında Yavuz Abadan ile evleniyor. Türkiye’de ilk defa bir evi, ailesi oluyor. (…)

Oğlu Mustafa Kemal’in babası Yavuz Abadan 1967 yılında ölüyor. Nermin Abadan 1972 yılında Prof. Dr. İlhan Unat ile evleniyor. İkinci eşini de bir yıl önce kaybediyor. Prof. Dr. Nermin Abadan’ın ilginç hayat hikâyesinin sivri noktalarını özetlemeye çalıştım. 1996 yılında yayımlanan ‘Kum Saatini İzlerken’ isimli kitapta Nermin Abadan Unat hayatını yazmıştı. ‘Hayatını Seçen Kadın’ başlığı ile yayımlanan söyleşide ise yazdıklarının dışındaki ‘zorlu ama renkli’ yaşam hikâyesini anlatıyor.” (Güngör Uras)

NERMİN ABADAN UNAT ESERLERİ:

Araştırma-İnceleme:

Yeşil Gözler Diyarı (1950), Halk Efkârı Mefhumu ve Tesir Sahaları (Kamuoyu, Kavram ve Etki Alanı,1955), Bürokrasi (1959), Üniversite Öğrencilerinin Serbest Zaman ve Faaliyetleri (1961), Federal Batı Almanya’nın Siyasal Partileri (1962), Social Chance and Turkish Women (1963), Batı Almanya’daki Türk İşçileri ve Sorunları (1964), Modern Toplumlarda Halkla Münasebetler (1964), Anayasa Hukuku ve Siyasî Bilimler Açısından 1965 Seçimlerinin Tahlili (1966), Arbeitsplatz Europa (ortak yayın, Türklerle ilgili kısmı, 1966), Göç ve Gelişme (Ruşen Keleş ile, 1976), Turkish Workers in Europe (1976), Türk Toplumunda Kadın (1979; Women in Turkish Society adıyla İngilizcesi 1981), Women in the Developing World: Evidence from Turkey (1986), Bitmeyen Göç Konuk İşçilikten Ulus Ötesi Yurttaşlığa (2002).

Çeviri:

Amme İdaresinin Prensipleri (Marshall E. Dimock’tan, 1954), Yetişen Türk İdarecileri (A.T.J. Matthews’tan, 1955), Sosyolojiye Giriş (Hans Freyer’dan, 1957), Seçilmiş Parçalar (Woodrow Wilson’dan, 1961), Alman Anayasa Mahkemesi Yetkilerinin Şümul ve Sınırları (C.H. Ule’den, 1962).

Bibliyografya-Biyografya:

Türk Dış Göçü 1960-1984: Yorumlu Bibliyografya (1986), Kum Saatini İzlerken (1996).

KAYNAKÇA: Mücellidoğlu Ali Çankaya / Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (c. II, 1968), Büyük Larousse Ansiklopedisi (1986), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) – Ünlü Fikir ve Kültür Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 3, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Ayhan Kaya / Göçün Yarattığı ‘Üçüncü Kültür’ (Radikal Kitap, 26 Kasım 2002), Koray Çalışkan / 90 Yaşındaki Bir Akademisyenin İtirafları: Nermin Abadan Unat (Radikal, 23.9.2011), Güngör Uras / “Nermin Abadan Unat” (Milliyet., 26 Mart 2012), 96 yaşındaki Prof. Nermin Unat: Yaşın bir önemi yok, vız gelir tırıs gider; en çok korktuğum şey okuyamamak (t24.com.tr, 16 Nisan 2017).