Osmanlı devlet adamıdır. Mat, Arnavutluk doğumludur. Devşirilerek İstanbul’a getirildi, saraya alındı, önce sipahi sonra da sadrazam Hezarpare Ahmed Paşa’nın kethüdası oldu (1648). Sadrazam öldürülünce Şeyhülislam Abdürrahim Efendi’nin himayesi ile Diyarbakır’a tayin edildi. İki ay sonra beylerbeyi olarak Mısıra gönderildi (1649). Mısır’dan azledildikten sonra kendi yerine tayin edilen Abdurrahman Paşa’nın baskısına uğradı ve hapsedildi. İstanbul’a döndü, kabiliyet ve istidadı ile tanındığı için sadrazam Gürcü Mehmed Paşa’nın kıskançlığını üzerine çekti. Birçok defalar kendisi Yedikule’ye, adamları da Baba Cafer zindanına hapsedildi. Yanya sancağı verilerek İstanbul’dan uzaklaştırıldığında, Selanik’e gidip endişe içinde beklemeğe başladı. Kazasker Hocazade Mesud Efendi’nin yardımı ile İstanbul’a getirtilip Valide Sultan’ın da desteğiyle o zaman bozuk olan devlet işlerini düzeltecek müstakbel sadrazam olarak çocuk yastaki padişaha tavsiye edildi ve sadrazam oldu (20 Haziran 1652).
Tarhuncu Ahmed Paşa çok bozuk olan devlet maliyesini düzeltmek için devlet dairelerinde yoklama yaparak fazla harcamaları azaltıp, geliri arttırma yerine işe şiddet ve kan dökmekle başladı. Bu şeklide bazı kimselerden para alarak hazineyi zenginleştirme yolunu tuttu. Rüşvet ve çalma kapılarını kapamış, hatır gönül dinlemeden çalışıyordu. Bütün dirlikleri hesap ettirerek bir defter hazırlattı. Ayrıca adı ile anılan Tarhuncu layihası diye bilinen bir bütçe düzenledi. Bu Osmanlı tarihinde ilk bütçe değildi. Onun tertip ettirdiği bütçe layihasına göre 1653’te gider, gelirden fazla olduğundan küçümsenemeyecek derecede bütçe açığı vardı. Ahmed Paşa, samimi olarak bütün bu aksaklıkları düzeltmek ve hizmet etmek isteği ile çalıştı. Bazı saray erkanının hazine hakkındaki tekliflerini kabul etmemesi onları da düşmanları arasına soktu. Ayrıca kaptanıderya Derviş Mehmed Paşa ve donanma tahsisatı hususundaki münakaşaları üzerine padişah 4. Mehmed’in tekdirine uğradı. Bu olayı vesile yapan düşmanları Ahmed Paşa aleyhine çalışmaya başladı, hatta onun, Şehzade Süleyman’ı tahta çıkarmayı düşündüğünü söyleyecek kadar ileri gittiler. Nihayet bu kışkırtmalar sonucunda Tarhuncu Ahmed Paşa İstanbul’da, tersanede donanma işlerini görüşürken saraya çağırıldı ve orada 1653 yılında boğduruldu.
Yorum Ekle