AKŞEHİR

İç Anadolu’da, Konya iline bağlı ilçe merkezidir. Şehir, Sultan dağlarının doğu eteğinde uzanan Akşehir ovası kenarında, Akşehir gölü kıyısından 8 km. uzaklıktadır. 51.146 nüf. yüksl. 964 (istasyon) 1 100 m. Akşehir, Konya’yı (134 km.) Afyon üzerinden İzmir’e ve Eskişehir üzerinden Marmara bölgesine bağlayan yol üzerinde bulunduğu gibi. Sultan dağlarını aşan bir yolla Yalvaç ve Isparta’ya bağlanan canlı bir zirai ticaret merkezidir. Eski Philomelion’un yerini almış olan Akşehir, Selçuklulardan sonra Karamanoğulları’na geçmiş, Yıldırım Bayezid devrinde Osmanlı topraklarına katılmıştır. Akşehir’de Selçuklular devrine ait bazı yapılar (Taş medrese), Seyyid Mahmud Hayrani (1224) türbesi ve her yıl tören yapılan Nasreddin Hoca’nın türbesi vardır. Akşehir ilçesinin (1 442 km2• 94 611 nilf.) 1- bucak (Akşehir, Reis ve Tuzlukçu) içinde 33 köyü vardır.

Akşehir, Atatürk ve Etnografya müzesi, son yıllara kadar Şehir Belediye dairesi olarak kullanılan tarihi Garp Cephesi karargah binasında 1966 yılında ziyarete açıldı. Milli Mücadele yıllarından önce, Akşehir belediyesi ve kaymakamlığının bulunduğu bina, 18 Kasım 1921’den başlayarak dokuz ay süreyle Garp Cephesi karargahına tahsis edilmiş ve Büyük Taarruz kararı bu binada verilmişti. Kurtuluş savasından sonra tekrar belediyeye devredilen binanın, Atatürk, İnönü ve Asım Gündüz’e ait odaları birer plakayla belirtildi. Büyük Taarruz kararının verildiği tarihi salon, eşyası ile birlikte hatıra müzesi olarak tanzim edildi ve ziyarete açıldı. Akşehir belediyesi yeni bir binaya taşınınca, tarihi bina 1964 yılında Milli Eğitim bakanlığına devredildi, onarılarak (Atatürk ve Etnografya müzesi) adı altında tanzim edildi. Müze’de Atatürk’e ait kılıç, meç, filinta, çizme, seferi yemek takımı, giyim eşyaları, 20 Ağustos 1922’de Büyük Taarruz emrinin verildiği Atatürk Odası’nda, o günün çalışma masaları, mefruşatı, telefonu ve çeşitli batıra eşyaları vardır. Milli Mücadele yıllarının Garp cephesi ile ilgili eşya ve fotoğraflarının sergilendiği müzede ayrıca bir arşiv kurulmakta, Atatürk’le ilgili belgeler toplanmaktadır.

Müzenin diğer salonları Akşehir büyüklerine (Seyyid Mahmud Hayranı, Nasreddin Hoca, Sinaneddin-i Akşehiri, Şeyyad Hamza vs.) ayrılmış, Akşehir etnografyasından örnek verilmiş (giyim ve ev eşyaları), yazmalar ve diğer müzelik eserler toplanmıştır.

Taş Eserler müzesi, Akşehir’de (Taş Medrese) diye adlandırılan Sahip Ata medresesinde, 1961 yılında ziyarete açılmıştır. Medrese, 1250 yılında Selçuklu devleti baş vezirlerinden Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından yaptırılmıştır. Avlulu (açık) medreseler tipindedir. Medrese avlusunda ve tonoz kubbeli medrese odalarında Akşehir ve çevresinden derlenen Roma ve Bizans devirlerine ait kitabeler, mezar stelleri, mimari parçalarla, Selçuklu ve Osmanlı devirlerine ait mezar taşları, kitabeler ve mimari parçalar teşhir edilmektedir. Özellikle Selçuklu devri resimli mezar taşları, müzenin en değerli eserleri arasındadır.